Reeds 40 jaar en langer is men bezig met ontwikkelingshulp. Kan het zijn dat de wereld nog niet of nauwelijks is veranderd? Velen hebben nochtans hun steentje bijgedragen, van een benefiet tvv een naaiatelier voor vrouwen in Uganda tot kaarten gaan verkopen voor 11.11.11 of vrijwilligerswerk gaan doen in één of ander project in het Zuiden gefinancierd met Westers geld.België alleen al geeft een dikke 2 miljard uit aan het ontwikkelen van andere laden. Met alle respect voor al die lieve mensen die zich het lot aantrekken van de minder bedeelden op Aarde, zij hebben u niet nodig.
Ten eerste is het niet goed voor het eigen beeld van de lokale bevolking dat veelal blanke mensen hen 'moeten' ondersteunen, op financieel en organisatorisch vlak. Deze Westerse mensen hebben ook niet de cultuur en gewoonte van de plaatselijke bevolking in zich. Zo is men in het Westen erg puntueel, op het horloge gericht zeg maar. Dit ligt de mensen in het Zuiden niet, hoe erg de Westerse mens dit er ook probeert in de pompen. Bovendien stel ik me de vraag of het wel een slechte gewoonte is om zonder horloge te leven en de spontaniteit van het moment te laten zegevieren. Dit om maar één klein voorbeeldje te geven. Ik wil maar zeggen, de inval van Westerse ontwikkelingshulp botst met de plaatselijke gewoonte en maakt ze misschien wel kapot. Als antiglobalist heb ik het daar moeilijk mee.
Om een regio te 'ontwikkelen' heb je nood aan een eerlijke globale wereldeconomie en aan een rechtvaardig lokaal bestuur.
Die globale wereldeconomie zou af moeten van het kapitalisme. Kapitalisme is de wet van de sterkste zoals in de jungle en de wet van de slechtste/sluwste. In dat sluw zijn, zoals stelen in maatpak, is de blanke man het beste. Denk maar aan de voorwaarden aan de leningen van het IMF of de contracten die afgesloten worden voor mijnbouw in het Zuiden. Voorbeelden te over.
Dit systeem is enkel goed voor diegene met geld of zij die het geluk hebben talent te hebben en/of zich te pletter willen werken. Dat laatste daar zijn vooral de Aziaten en de blanken goed in, dat is één reden waarom het kapitalisme er welvaart bracht. Stress, vervuiling, hoge zelfmoordcijfers, kinderen in de creche en ouderen in het bejaardentehuis nemen we er maar bij als spijtige neveneffecten.
Maar er is meer, niet alleen talent en de werkcultuur bezorgden welvaart voor een groot deel van de blanke bevolking. Deze welvaart is mede opgebouwd door het stelen van de natuurlijke rijkdommen en het slaaf maken van de bevolking in het Zuiden. Met deze gestolen rijkdom, waar bloed aan hangt, heeft Europa zijn industriële revolutie kunnen starten en een voorsprong kunnen uitbouwen op de rest van de wereld. Een voorsprong die het nooit heeft afgegeven (al is het nu misschien wel aan het keren) en die men misbruikt om zichzelf de belangrijkste postjes te gunnen daar waar er beslist wordt over de wereldeconomie zoals de Wereldbank, het IMF de G8, en ietswat complexer bij de VN Hier heeft de blanke man het voor het zeggen.
Op het gebeid van een rechtvaardige globale economie en ecologie speelt Boliva een voortrekkesrol.
Wanneer we het hebben over een rechtvaardig lokaal bestuur voel ik me goed bij wat in Bolivia gebeurt. Men verklaart dat de natuurlijke rijkdommen niet te koop zijn en de democratie komt van onderuit. Zo is het inkomen van Bolivia na de nationalisatie van gas en koolwaterstoffen gestegen van 300 miljoen dollar voor het aantreden van links naar meer dan 2 miljard dollar vandaag. Geld dat gebruikt wordt voor o.a. de analfabetiseringscampagnes en het uitbetalen van een pensioen aan de Bolivianen, iets nieuws voor hen. In 2006 vonden de Europese parlementsleden van de Christen-Democraten het nodig omwille van deze nationalisatie de zaal te verlaten toen Boliviaans president Evo Morales kwam spreken. Tja. Zij zien duidelijk liever ontwikkelingshulp dan het structureel aanpakken van de problemen, zeker wanneer deze de belangen van de Westerse zakenwereld ondermijnd.
Om nog een voorbeeldje te geven, Nicaragua slaagde er na 2007 in korte tijd in het land te analfabetiseren (volgens Unesco). Met ontwikkelingshulp zou dit waarschijnlijk nog decennia of langer duren. Mobiele schooltjes, financiële adoptie, leerkrachten zonder grenzen en benefiet feestjes voor één of ander schooltje ten spijt.
Ontwikkelingswerkers of revolutionairen, we willen beiden de wereld verbeteren. Laat ons stoppen ons geweten te sussen en laat ons de onrechtvaardigheid aan de wortel aanpakken. Het voelt leuk wanneer je u nuttig kan maken met ontwikkelingshulp, maar je maakt je meer nuttig op de barricade of ter ondersteuning van revolutionaire projecten, zoals momenteel, in Bolivia.
Sterke tekst maar vanwaar dat anti-ontwikkelingswerk sfeertje? Ter verdediging van mijn job en de collega’s, een kleine reactie;
BeantwoordenVerwijderenEerst en vooral is ontwikkelingssamenwerking een druppel op een hete plaat, altijd geweest, dus nee, na 40 jaar is de wereld niet grondig veranderd. Natuurlijk moeten we de problemen ‘aan de wortel aanpakken’, volledig mee eens, eerlijke machtsverhoudingen en weg met het kapitalisme! Ma twil maar ni vertrekken, da kapitalisme
De maatschappij moet hervormd worden, machtsverhoudingen veranderd, 100% Akkoord en het voorbeeld van Bolivia is sterk en moet gesteund worden. Ze zullen in het zuiden zelf wel beslissen hoe ze zich ‘ontwikkelen’. Het westen moet ze vooral laten doen.
Maar is dat dan het enige wat een mens kan doen, een revolutionair politiek project ondersteunen? Een partij of beweging achterna lopen… Alsof een (revolutionaire of volks) regering met een paar straffe besluiten alles kan oplossen… Het is een belangrijke stap maar niet de enige. En wie bepaalt dan welke revolutie gesteund moet worden? Is trouwens elke steun vanuit het westen niet opnieuw inmenging van de blanke man?
Ten slotte vind ik het nogal zinloos om te spreken van dé ontwikkelingswerker. Dit is alles van VN-ambtenaar, vakbondsman, milieuactivist, mensenrechten NGO, religieuze organisatie, hele grote en hele kleine NGO’s, eenmansacties, ministeries van Buitenlandse zaken… Allemaal verschillend, elk met zijn ideologie en doelen. De ene slecht, de andere een beetje beter. Waarom zouden mensen in afwachting van de revolutie zich niet mogen inzetten voor een concreet doel? Tuurlijk de ene doet het voor geld, carrière of het mooie weer, anderen zijn naïeve idealisten. De wereld veranderen doen ze niet maar sommige acties zijn wel heel belangrijk voor veel mensen.
Mborik,
BeantwoordenVerwijderenDank voor u reactie. Toch enkele bedenkingen.
Je stelt 'het wil maar niet wijken, het kapitalisme'. Nochtans zien we dat in landen als Cuba, Venezuela, Bolivia gepoogt wordt een alternatief voor het kapitalisme te bieden.
Bovendoen ben in er voor het eerst, in ruim 10 jaar als activist, van overtuigd dat het kapitalisme aan het wankelen is. Naast de ethische crisis, die eigen is aan het kapitalisme, zitten we met een ecologische en economische crisis. Misschien dat de medemens nu wel aandacht heeft voor de alternatieven van links.
Je stelt, is het enige wat je kan doen een partij achterna lopen? Volg je de actualiteit no een beetje? 10 jaar na de antiglobalisten zien we nu de indignados de straten innemen. Bij beide bewegingen, niks partij, niks gecentraliseerde beweging. Wel een brede massa tegen het kapitalisme. Hoe is het comminisme verdreven? Door de brede massa op straat, niet door een partij.
Wie dan bepaalt welke revolutie gesteund moet worden vraag je. Dat doe je als individu uiteraard zelf. Dat hoeven noch Els Deschoemacker, noch Peter Mertens voor ons te doen.
Je vraagt; 'trouwens elke steun vanuit het westen niet opnieuw inmenging van de blanke man'?
Ik vind dat ontwikkelingshulp geen gelijkwaardige omgang is maar wel dat hierbij de ene afhankelijk is van de andere. Bij het ondersteunen van een revolutie zie ik dat niet zo.
Iemand die 7 jaar lang in Bolivia woonde en me contacteerde gaf me mee dat de Indianisten bij de verkiezingen van 2005 de uitdrijving van de NGO's eisten. Moedig, toch? We doen het zelf wel, zingt Stef Bos terecht.
En uiteindelijk zullen de locals het zelf moeten doen. Jij als ontwikkelingswerker vertrekt toch vroeg of laat, naargelang het je past. Wanneer het 'te gevaarlijk' wordt pak je uw valiezen.
Indien het de Congelezen meer in zich zit om ongeorganiseerd met een geïmproviseerde overlevingseconomie te overleven, lijk me dat geen probleem. Dan moeten wij niet denken, arme zwartjes, die moeten we gaan helpen.
Eerlijke handel en machtsverhoudingen, ja, een legertje blanke ontwikkelingshelpers, neen.
Kennis uitwisselen, ja, de ander proberen te organsiseren, neen.
Het kapitalisme stapelt de crisissen op, maar aan het wankelen? Sterk dat er eindelijk, met de nadruk op eindelijk wat linkse tegenreactie komt. Van hieruit lijkt het op de anti-globalistische golf die ons in den tijd het activisme in loodste. Straf dat weggelachen eisen van toen zoals een tobintaks of genationaliseerde banken nu door donkerblauwe liberalen als Baroso of Verhofstad worden verdedigd. Zij het met andere bedoelingen dan wij hadden natuurlijk. Hoe sympathiek het nieuwe protest ook is, wereldwijde economische verhoudingen zullen er niet voor vallen. Vergeet niet dat er nog steeds veel meer NV-A’ers en Tea party aanhangers dan indignados of occupy wallstreet-ers. Als deze beweging echt groeit en sterk wordt dan komen er volgens mij enkele kleine aanpassingen, meer regulering… Het ‘wereldsysteem’ had zelfs geen last van vorige (veel grotere) protesten (vredesbeweging jaren’80 of mei ’68). Zelfde probleem met al deze bewegingen, samen tegen veel maar wat ze dan wel willen daarover zijn de meningen verdeeld en zo komen ze uiteindelijk weinig resultaat. Als je niet tot een programma en zelforganisatie komt is het slechts en uitlaatklep voor ongenoegen. Klinkt mss ontmoedigd maar dat wil niet zeggen dat er niet gestreden en gehoopt moet worden. Er gebeuren ook goede dingen, bv Bolivia. En elke mens die zijn ogen opendoet is een overwinning op zich
BeantwoordenVerwijderenTer zake, Waarom toch dat strakke onderscheid? Wat Intal doet is toch ook het steunen van lokale bewegingen? Bolivia vraagt hulp van Noorse specialisten om gas te ontginnen. Venezuela werkt samen met dokters uit Cuba. Iemand kan dankzij studies en ervaring nuttig zijn in een andere context. Of dit gelijkwaardig is of niet hangt af van de organisatie. Memisa is op dit vlak geen goed voorbeeld omdat het over gezondheidszorg gaat. Uw kritiek is in elk geval meer van toepassing op Memisa dan op Intal bijvoorbeeld. En de VN, religieuse initiatieven, Mensenrechten en milieu activisten, verkiezingswaarnemers, vakbonden, artsen zonder grenzen… tis ni 1 pot nat
Je zegt'Indien het de Congelezen meer in zich zit om ongeorganiseerd met een geïmproviseerde overlevingseconomie te overleven, lijk me dat geen probleem.’ Alsof ze genetisch bepaald zijn om in de miserie te zitten, ma ze zullen dat dan wel nimeer erg vinden, ze zijn dat gewoon. De grootste slachtoffers op aarde van het systeem waar ge zo tegen zijt moeten maar zelf maar uit de stront zien te kruipen om dan een sympathieke linkse beweging tevoorschijn te toveren die we mogen steunen.
Nog is, liefst van al eerlijke handel en weg met het kapitalisme, in afwachting is de vijand niet al die verschillende initiatieven om hier en daar een bijdrage te leveren. Sommige wisselen kennis uit, anderen doen iets anders, soms goed en soms slecht
Mborik, we verschillen al bij al niet zo veel van mening hé.
BeantwoordenVerwijderenHet getuigt wel van een goed zelfbeeld dat je uzelf vergelijkt met 'Noorse specialisten om gas te ontginnen' en 'Cubaanse dokters':-). Ik zie mezelf dan als de Tanja Nijmeijer van Gentbrugge.
We praten er nog wel eens over tussen pint en trapist later des levens.
Het ga je goed.
ps; heeft een toevallige passant geen mening over dit onderwerp?